Koronavirüs, Venöz Yetmezlik Riskini Artırıyor mu?

Aralık 2019 ayında Çin’de ortaya çıkan ve 2020 yılı başlarından itibaren tüm dünyaya yayılarak, pandemi oluşturan Korona virüs (COVID 19 – Corona Virues Dissease ), geçtiğimiz yıl boyunca tüm yaşantımızı etkiledi ve bizleri evlere hapsetti. İlk zamanlarda bir solunum yolu hastalığı olarak ele alınan; tedavi uygulanan virüsün, zaman geçtikçe ve hastalarda görülen semptomlar ortaya çıktıkça; vücudumuzdaki tüm sistemleri etkileyen bir hastalık olduğu görüldü.

Genellikle ateş, öksürük, nefes darlığı ve halsizlik gibi belirtiler ortaya çıkaran virüs, hastalık boyutuna geldikten sonra ve tüm sistemlerimizi etkilemeye başladıktan sonra ciddi durumlarda, damarlar da dahil olmak üzere vücutta hasara yol açtığı saptandı. Özellikle yaşı ilerlemiş ve kardiyo vasküler (kalp damar) sistemi etkileyen hastalığı olan hastalarda ölümcül seyrettiği görülmüştür.

Tedavi protokollerine kan sulandırıcı ilaçların eklenmesi, özellikle durumu ağır olan ve yoğun bakımda tedavi gerektiren hastalarda yaşam süresinin uzamasına yardımcı oldu. Kan sulandırıcıların hastalığın daha kolay tedavisine olanak sağladığı ayrıca damar sisteminde (toplardamar ve organlardaki kılcal damarlarda) hasar oluşumunu azalttığı görüldü.

Venöz (Toplardamar) Sistemi Hastalığı ve Pıhtı

Venöz hastalıklar, damar bozukluklarını ifade eder ve derin ven trombozu (DVT veya kan pıhtıları), varis veya örümcek damarlarını, kronik venöz yetmezlik ve bacak ülserlerini içerebilir. Diğer ek hastalıklardan bağımsız olarak da toplardamar sisteminde özellikle varisli veya venöz yetmezlikli damarlarda kanın yavaşlaması ve göllenmesi sonrasında oluşan pıhtılar, bu hastalığın en ölümcül sonuçlarına yol açmaktadır. 

Birçok viral enfeksiyon (Influenza, HIV, Varicella, Covid-19) pıhtılaşma bozuklukları ile ilişkilidir.

COVİD ve Damar Yapısı Üzerine Etkileri

Yapılan çalışmalarda Covid-19, damar duvarları üzerinde güçlü bir enflamatuar (iltihap yapıcı) etkiye sahip olduğu görülmüştür. Diğer risk faktörleriyle birlikte Covid-19 enfeksiyonu büyük bir pıhtı oluşturucu risk oluşturur. Covid’in derin toplardamarlarda pıhtılaşmayı artırıcı etkisi olduğu ve bunun sonucunda oluşan pıhtıların akciğere giderek ölüme yol açtığı görülmüştür.

Bacaklardaki derin toplardamarlarda, yüzeyel ana damarda ya da oluşmuş olan varisli damarlarda oluşan pıhtıların, hastaların ilerleyen süreçlerinde akciğerlerde meydana gelen pıhtıların sebebi olduğu yıllardır bilinen bir gerçektir. Bu hastalık sürecinde de virüs tarafından damar duvarında oluşan hasarın bu pıhtı oluşum sürecini hızlandırdığı ve çok küçük pıhtıların dolaşıma katılmasını kolaylaştırdığı son bir yılda yapılan çalışmalarda ortaya çıkarılmıştır.

 

kan-pihtilasmasi-nasil-olur

 

COVID Döneminde Varisli ve Venöz Yetmezlikli Hastalar

Yaklaşık bir yıldır yapılan pek çok sayıdaki çalışmada, varisi olan veya venöz yetmezliği olan hastaların şikayetlerinde artış meydana geldiği görülmüştür. Bu süreçte evde kalma, durağan bir yaşam sürme, fiziksel hareketlerin kısıtlanması, kilo alma gibi faktörlerinde etkisi ile varisleri az düzeyde olan hastalarda ilerleme, ağrı, kramp, sızlama gibi belirtilerin ortaya çıktığı saptanmıştır.

İşlev ve kozmetik önemli faktörlerdir. Varisli damarların bir sonucu olarak ortaya çıkan komplikasyonlar planlanamaz veya tahmin edilemez!

COVİD Döneminde Varis Tedavisi Yapılmalı mı?

Sonuç olarak, hastalarımıza viral pandemi zamanlarında da varis ve venöz yetmezlik  sorunlarına önem vermelerini ve bu hastalığa yönelik tedavilerini gerçekleştirmeleri şiddetle önerilmektedir.

Maske, mesafe ve hijyen gibi korona virüs hastalığından korunmada en etkili yöntemlere dikkat edilmesinin yanı sıra, kişilerin ek hastalıklarına da yönelik tedavilere önem vermeleri gerekmektedir; varis hastalığı da bu hastalıklardan birisidir.

Yapılan kısa dönemli çalışmaların sonuçları, varisin ve venöz yetmezliğin kalp ve damar cerrahi uzmanları tarafından teşhis ve tedavisinin, en erken dönemde yapılması gerektiğini ortaya koymuştur.

Varis Hastalığının Güncel Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Günümüzde varis tedavisi için tavsiye edilen yöntemler; hastaların en kısa sürede güncel yaşantılarına dönmelerini sağlayan ve hastane ortamında çok fazla temas etmeden gerçekleştirilen yöntemlerin tercih edilmesi önerilmektedir.

Ana damar tedavisinde ameliyat yöntemi, özellikle bu dönemde hastane bulaşını artıracağından dolayı tercih edilmez ve önerilmez. Hastanelerimizin korona hastaları ile dolu olduğu bu zamanlarda da pek çok hastanede acil olmayan ameliyatlar yani varis ameliyatları yapılmamaktadır.

Ameliyat yerine Lazer (EVLA), Radyofrekans ve Yapıştırma (Zamk) tedavisi gibi yöntemler, son yıllarda ön plana çıkmıştır. Hastaların işlem sonrası günlük yaşama dönmesinde ve yaşam konforu açısından daha başarılı yöntemlerdir.

Özellikle diz altında bulunan kalın varisli veya ince kılcal düzeyindeki varisli damarlarda en etkili yöntem olarak son 10 yılda öne çıkan köpük skleroterapi yöntemi, Covid hastalığı döneminde kolaylıkla uygulanabilmektedir.

Yukarıda açıklamaya çalıştığımız nedenlerden dolayı, korona hastalığı döneminde de varislerinizin veya venöz yetmezliğinizin tedavisini ertelemeyin.

Maske – Mesafe ve Hijyen kurallarına dikkat etmeyi de lütfen unutmayın.

Sağlıklı günlerde buluşmak üzere…

KAYNAKÇA

1. https://stlouislaserveins.com/2020/06/23/how-covid-19-affects-veins/ 2. https://www.veininstitutect.com/blog/vein-care-and-covid-19-what-you-should-know 3. https://www.longislandvein.com/blog/vein-care-and-covid-19-what-you-should-know 4. https://venousnews.com/covid-19-impact-on-venous-patients/ 5. https://www.pulsus.com/scholarly-articles/covid-19-and-varicose-veins-common-causes-of-deep-veinthrombosis-and-embolism.pdf 6. https://www.uhhospitals.org/Health-Talks/articles/June/treatment-of-venous-disease-including-care-during-covid-19 Annals of Internal Medicine: Wichmann et al.

Bunlar da İlginizi Çekebilir

varis-nedir
Varis Nedir?

İnsanlara özgü yüzlerce sağlık sorunundan biri olan varis kadınlarda daha fazla görül…

Devamını Oku
varis-hastaliginda-guncel-tedaviler
Varis Hastalığında Güncel Tedaviler

Yüzyıllardır insanların başına bela olan bir hastalık olan ve genetik / ailesel olara…

Devamını Oku
tedavisi-geciktirilen-varisler-ulser-bacak-yaralarina-donusuyor
Tedavisi Geciktirilen Varisler, Ülser Bacak Yaralarına Dönüşüyor

Tedavi edilmeyen varisler, bacaklarda iyileşmesi zor yaralara (ülsere) neden olmaktad…

Devamını Oku
Yorumlar
Gönül Cengiz
Hocam iyi akşamlar ben dvt hastasıyım biontech aşısı olmak istiyorum size sorum asi olacağım gün kan sulandırıcı ilacımı kullanmamda her hangi bir sakınca varmı?
Op. Dr. Serkan Akarsu
Geçmiş olsun Gönül hanım, hayır kan sulandırıcı kullanmanızda herhangi bir sakınca yoktur.
Hakan Muratoğlu
Birinci doz sonrası boynumda şahdamarı üzerinde patates kadar bir şişlik çıktı, bir süre sonra kaybol du, ikinci dozdan sonra beyin felci geçirdim. Bacaklarımda ve kollarımda güç kaybı oldu ve hafıza silinmesi yaşıyorum; yolda yürürken öncesi siliniyor ne yaptığımı telefon ile arayıp sorarak öğreniyorum. Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tedavi görüyorum. Hocalarımız aşı ile ilgili olmayacağını söyledi. Ben bilgisayar başında çok yoğun bir şekilde, mesai kavramsız, hafta içi haftasonu, bayram, yılbaşı çalışıyorum ama 15 yıl oldu, hocalarımız işyerindeki çalışma koşulları nedeniyle olduğunu söylüyor. Ben aşı olmadan önce Temmuz ayında kan bağışı yaptım. Aşıdan sonra içtiği suyu açamayan, ne yapacağını unutan birisi oldum.
Op. Dr. Serkan Akarsu
Geçmiş olsun.
Ali
Merhaba hocam annem derin ven trombozu hastası.biontech aşısı olmasında bir sakınca var mıdır.Asiyi olabilir mi.simdiden teşekkürler hocam
Op. Dr. Serkan Akarsu
Merhaba Ali bey, DVT hastalarında aşı olunması özellikle önerilir. Aşı olmasında bir sakıca yoktur.
Özlem Çiftlik
Merhaba hocam sanırım covid geçiriyorum bugun test verecem. 4 gündür ayak baş parmağım damarla birlikte kasılıyor sanki parmağıma kan gitmyormuş gibi. Hamilelikten kalan varislerim var ne yapabilirim çok kötü bişey bir andan damar kasılıyor ve hareketimi kısıtlıyor ayagımı tam açamıyorum neden olabilir
Op. Dr. Serkan Akarsu
Merhaba Özlem hanım, covid hastalığı esnasında vücutta çeşitli bölgelerde yaygın kas ağrıları olması sık rastlanan bir durumdur. Hastalığınız tam olarak geçtikten sonra varislerine yönelik tedavi için kliniğimize başvurabilirsiniz. Geçmiş olsun.
Meltem
Merhaba hocam anneme varis problemi var 53 yaşında, biontech aşısı olmasinda bir sakınca olur mu acaba. Çok teşekkür ederim
Op. Dr. Serkan Akarsu
Merhaba Meltem hanım, varis problemi olanlarda mutlaka aşı olunmalıdır. Herhangi bir sakıncası olmaz aksine faydası olur. Geçmiş olsun.
Merve
Merhaba hocam. Ben 24 yaşındayım. Bende her iki bacakta venöz yetmezlik kronik preferik teşhisi kondu. Bu iki bacakta (alt baldır) olan ağrıları ben çocukluktan beri çekiyorum. Hatta bana küçükken büyüme ağrısı dediler. Hep yazmayla bağlardım. Şimdi hap ve varis çorabı kullanıyorum. Ama şöyle bir sorun var doktor bacağıma baktığında bir şey göremediğini söyledi hatta sadece sağ bacakta varis var dedi. Ultrason sonucunda her iki bacakta büyük varisler olduğunu söyledi. Bunun hangisi doğru bilmiyorum. Sizin görüşlerinizi merak ediyorum. Teşekkürler
Op. Dr. Serkan Akarsu
Merhaba Merve hanım, durumunuzu değerlendirmek için çekilmiş olan ultrasound sonuçları ile birlikte muayeneye gelmelisiniz.
Aslı Koç
Hocam sol bacakta varis im var.. Muhtemelen jılcal damar değil daha kalın ayakta kaldığımda zaman zaman ağrı yapan.. 4 sene önce 2 kaçak oldupu söylenmişti. Benim size sorum biıntek aşısı pıhtı atma riski oldupu için varis li bir kişi biontek vurulursa risk fazla mıdır acaba?
Op. Dr. Serkan Akarsu
Merhaba Aslı hanım, varisli veya venöz yetmezliği olan kişilerde biontec aşınının böyle bir riskiolduğuna dair bir çalışma yoktur. Sizin hem aşınızı vurdurmanız hemde bir an önce varisinizi tedavi ettirmeniz gerekir. Pıhtı oluşumundan korkmaktansa covid hastalığından korunmak ve varisten tedavi olmak gerekir.